གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་།

གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང༌དང་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་འགན།

            བརྟན་བཞུགས་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ཐེངས་འདིའི་བརྟན་བཞུགས་དང་ན་གཞོན་དགའ་འཛོམས་ཀྱི་གོ་སྟོན་གོ་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན། གོ་སྟོན་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་ཚོ་མཉམ་འབྲེལ་བྱེད་པ་དང༌། རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གུས་བརྩི་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ལ།  ཁྱད་པར་༧གོང་ས་མཆོག་གིས་སྐུ་གཞོན་ནུའི་དུས་ནས་དགུང་ལོ་དགུ་བཅུར་ཕེབས་པའི་རིང་ལ་བོད་དང་བོད་མི་མང་དང་འགྲོ་བ་མི་རིགས་སྤྱིའི་ཆེད་འཇོག་གནང་མཛད་པའི་མཛད་རྗེས་ལ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་བའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་པ་ཡིན། ང་ཚོ་བརྟན་བཞུགས་ཚོགས་ཆུང་ནས་ནང་གསེས་ཀྱི་ལས་འགན་བཀོད་སྒྲིག་ཁ་གསལ་ཡོད། ཚོགས་ཆུང་ནས་ཚན་པ་ཆུང་ཁག་ལ་འགོ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་བརྟན་བཞུགས་དང་། ན་གཞོན་དགའ་འཛོམས་ཀྱི་དུས་སྟོན་གཉིས་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བར་ལས་དོན་གྱི་འཆར་འགོད་དང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། འཆར་གཞི་དང་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་བརྟན་བཞུགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དང་རྩ་བའི་རིན་ཐང་དང་མཐུན་པ་བྱ་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་འདོན་རྒྱུ་ཡིན།

                         ཚོགས་པའི་སྒྲོམ་གཞི།

        ན་གཞོན་བརྟན་བཞུགས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་སྒྲོམ་གཞི་གཤམ་གསལ་ལྟར་ཡིན།

ཚོགས་གཙོ། ཚོགས་གཙོས་བརྟན་བཞུགས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་དང༌། གོ་སྒྲིག་གི་ལས་རིམ་གཙོ་སྐྱོང་། འཆར་འགོད་ཟིན་པའི་གཤམ་གྱི་ལས་དོན་ཁག་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་མཁན་གྱི་ངོ་བོར་གནས་རྒྱུ།

ལས་འཆར་དོ་དམ་པ། ལས་གཞི་དོ་དམ་པས་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་དོ་དམ་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་ལམ་ལྷོང་ཡོང་བར་མཉམ་འབྲེལ་བྱེད་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཚོགས་འདུ་ཁག་གི་དོ་དམ་བྱ་རྒྱུ།

ཚོགས་མི། གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནང་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཡིན་པའི་ན་གཞོན་འགོ་ཁྲིད་དང་ཆེད་ལས་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་ཚོགས་མི་བཅུ་གསུམ་བཀོད་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད། ཚོགས་མི་རེ་རེས་སོ་སོའི་ཚན་པ་ཆུང་བའི་ཚོགས་གཙོའམ་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པའི་འགན་འཁུར་བཞིན་པ་ཡིན།

ཚན་ཆུང་གི་ཚོགས་མི། ཚན་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་གཉིས་རེས་སོ་སོའི་ཚན་པ་ཆུང་བའི་འགོ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་མཛད་སྒོ་ཁག་གི་དགོས་མཁོ་སྒྲུབ་རྒྱུར་ལས་དོན་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན།

                        གོ་སྒྲིག་ཚོགས་མི་ངོ་སྤྲོད།

       ༡) ཟླ་བ་ཆོས་འཛོམས། རང་ལོ་ ༤༠ ཚོགས་གཙོ། རྩིས་པ་ཆེན་མོ། KPMG སྡོད་གནས། རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཅེ་ནེ་ཡིན།

ཟླ་བ་ཆོས་འཛོམས་ནི་རྩིས་པ་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། ལོ་ངོ་ ༡༡ རིང་ཁྲིམས་མཐུན་རྩིས་ཞིབ་དང་གསར་གཏོད་ལག་བསྟར་གྱི་ཉམས་མྱོང་ཡོད། ད་ལྟ་ KPMG ཡི་རྩིས་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ཡིན།

         ༢) མགོན་པོ་དོན་གྲུབ། བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། སྡོད་གནས། རྡ་རམ་ས་ལ། རྒྱ་གར།

མགོན་པོ་དོན་གྲུབ་ནི་ལ་དྭགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་སྐྱེས་ཤིང༌། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་ཤེས་ཡོན་སྦྱངས། ལྡི་ལི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དང་ཇིན་དྷལ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཐོན། ཁོང་ནི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོར་བསྐྱར་དུ་ཚོགས་གཙོར་འདེམས་ཐོན་བྱུང༌ཡོད།

        ༣) འཆི་མེད་ལྷ་མོ། རང་ལོ་ ༢༨ ལས་འགུལ་བ་དང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་འགན་འཛིན། ཁེ་ན་ཌའི་མི་སེར་དང་། སྡོད་གནས། ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག 

འཆི་མེད་ལྷ་མོ་ནི་ཁེ་ན་ཌར་གནས་སྡོད་བོད་མིའི་ཁྲོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགོ་ཁྲིད་ཡིན། ཁོང་གི་ལས་དོན་དང་འགོ་ཁྲིད་ནུས་པར་བརྟེན་ནས་ཕྱི་ལོ ༢༠༢༠  ལོར་བོད་ཀྱི་ན་གཞོན་མིག་དཔེའི་གཟེངས་རྟགས་དང༌། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢  ལོར་ཁེ་ན་ཌའི་སྟོབས་ཤུགས་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ ༥༠ གྲས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད། ཁོང་དེང་སྐབས་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་འགན་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

         ༤) པདྨ་སྒྲོལ་མ།་ རང་ལོ་ ༣༠ བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་འགན་འཛིན་ཡིན། སྡོད་གནས། ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནེའུ་ཡོག

པདྨ་སྒྲོལ་མ་ནི་བོད་བལ་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ལས་འགུལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་ལོ ༢༠༢༢ ནས་བཟུང་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཚོགས་ཆེན་ COP26 དང་ COP27 གཉིས་སུ་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཞུས་པ་དང༌། མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་སུ་གཏམ་བཤད་བྱས༌ཡོད། ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཁོང་ལལ་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་པའི་ལག་འཁྱེར་དང་འགོ་ཁྲིད་སློབ་སྦྱོང་གི་ལག་འཁྱེར་བཅས་ཐོབ་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་ཡན་ལག་གི་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་ཞུས་ཡོད།

        ༥) བསྟན་འཛིན་བཟང་མོ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་དང་། AP གསར་ཁང༌བཅས་ཀྱི་གསར་འགོད་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་ཡིན། སྡོད་གནས། བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལ། རྒྱ་གར།  

བསྟན་འཛིན་བཟང་མོ་ནི་རང་དབང་གསར་འགོད་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྟོན་པ་ཡིན། ཁོང་ནི་ལ་དྭགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ནས་ཡིན་པ་དང༌། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་བྱས། རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཤི་ལོང་ཁུལ་དུ་གནས་པའི་ Anthony མཐོ་སློབ་ནས་བརྒྱུད་ལམ་འཕྲུལ་རིག་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་བྱས་དང་། བོད་རིགས་སློབ་ཡོན་ལས་གཞིའི་འོག་ཨ་རིའི་གྲོང་ནེའུ་ཡོག་ཁུལ་གྱི་ Columbia གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་གསར་འགོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་མཐར་ཕྱིན།

             ༦) ཨརྱ་ཨ་མི་པ། རང་ལོ་ ༣༠ ཡུ་རོབ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ལས་རོགས། སྡོད་གནས། སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཛུ་རིག

ཨརྱ་ཡིས་ཛུ་རིག་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ནས་ཁྲིམས་ལུགས་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། ད་ལྟ་ཁྲིམས་དོན་སློབ་སྟོན་པའི་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐོག་ཁྲིམས་ལུགས་རིག་པའི་སློབ་སྦྱོང་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ནི་ ༡༩༧༠ ལོ་ནས་བཟུང་ཡུ་རོབ་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ལས་རོགས་ཡིན།

      ༧) བསྟན་འཛིན་དབྱངས་སྐྱིད། རང་ལོ་ ༣༦ ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་རྒྱལ་ས་ཁུལ་མངའ་སྡེ་གཞུང་ནང་འགན་འཛིན་ལས་རོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། སྡོད་གནས།  ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་ས་ཁེན་བྷེ་ར།

བསྟན་འཛིན་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་ཨོ་གླིང་གཞུང་གི་གྲངས་གཞི་ཅན་གྱི་འཆར་འགོད་རིག་པ་དང་། ཨོ་གླིང་གི་མཐོ་རིམ་སྲིད་བྱུས་བསྟི་གནས་ཁང་བཅས་སུ་ཆེད་ལས་པའི་ལས་ཀ་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཟབ་མོ་ཡོད་ལ། རྒྱལ་ས་ཁེན་བྷེ་ར་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་བཅས་སུ་ཡང་ལས་ཀ་གནང་མྱོང་ཡོད།

          ༨) བསོད་ནམས་ཆོས་སྒྲོན། རང་ལོ་ ༤༡ རྩིས་ཀྱི་རིག་པའི་ཆེད་ལས་པ་ཞིག་ཡིན་། སྡོད་གནས། ཨོ་གླིང་གི་རྒྱལ་ས་ཁེན་བྷེ་ར།

བསོད་ནམས་ཆོས་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་ཨོ་གླིང་དབུས་གཞུང་ནང་འགན་འཛིན་ལས་རོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ད་ལྟ་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ལྟེ་གནས་དང་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡང་ཡིན། དེ་སྔོན་ཁེན་བྷེ་རའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ཞུས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཡོད༌།

       ༩) པད་མོ་བསྟན་འཛིན། རང་ལོ་ ༣༥ སྡོད་གནས། འཇར་མན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་བྷར་ལིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་འགན་འཛིན་ཡིན།

བསྟན་འཛིན་དཔལ་མོ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཐོག་མཁས་པའི་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་སྲིད་བྱུས་འགན་འཛིན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གིས་མཉམ་སྦྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཁག་ཏུ་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ལས་དོན་གྱི་འགན་ཁུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད།

            ༡༠) ཨོ་རྒྱན། རང་ལོ་ ༣༨ སྡོད་གནས། ཁ་ན་ཌ། གྲོང་ཁྱེར་ཊོ་རོན་ཊོ།

ཨོ་རྒྱན་ལགས་ནི་ཛེ་ཀོ་འཆར་འགོད་དང་ཚོང་ལས་ཁང་གི་གསར་གཏོད་འགན་འཛིན་ཡིན། ཁོང་ནི་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ཀཐ་མན་གྲུར་སྐྱེས་པའི་བོད་རིགས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། ད་ལྟ་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཊོ་རོན་ཊོར་གནས་སྡོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཁོང་གིས་ཊོ་རོན་ཊོའི་ OCAD སློབ་ཆེན་ནས་མཐོང་བྱའི་བརྡ་འཕྲིན་རིག་པའི་ཐོག་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་ཤེས་ཚད་ལག་འཁྱེར་བླངས་ཡོད་ལ། སྤྱིར་བཏང་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ནས་དྲ་ཚིགས་ཇུས་འགོད་པ་སློབ་སྦྱོང་མཐར་ཕྱིན། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བརྒྱུད་ནས་ལོ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་འགུལ་དང་ན་གཞོན་འགོ་ཁྲིད་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་ཉམས་མྱོང་ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་གིས་ཁེ་ན་ཌ་རུ་ཛེ་ཀོ་བཀོད་འགོད་ཁང་གི་འགན་འཛིན་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོར་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ཀཐ་མན་གྲུ་ཁུལ་དུ་ Karuna ཞེས་པའི་དབང་བོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་འཁལ་འཐག་ཁང་ཞིག་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་ལག་བཟོས་ཀྱི་དངོས་ཟོག་རྣམས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཚོང་འགྲེམས་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

         ༡༡) བསྟན་འཛིན་བཤེས་གཉེན། རང་ལོ་ ༢༦ སྡོད་གནས། བཞུགས་སྒར་རྡ་ས། རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ།

བསྟན་འཛིན་བཤེས་གཉེན་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བོད་ནས་གསར་དུ་འབྱོར་བ་ཞིག་དང། ད་ལྟ་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་ར་མཐོ་སློབ་ནས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྐོར་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་ཕྱག་འཁྱེར་བླངས་རྗེས། རྡ་རམ་ས་ལའི་བོད་ཀྱི་རིགས་ལམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ཤེར་ཕྱིན་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་བཞིན་ཡོད། ཁོང་གིས་དེང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དབུ་མའི་ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གིི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེའི་ལས་འགན་ཁུར་བཞིན་པའི་ཐོག་སྨོན་ལམ་རིག་ནུས་ཀྱི་བརྡ་འཕྲིན་ཡིག་སྒྱུར་སྡེ་ཚན་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་མྱོང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་མ་འོངས་བ་དང་མཐོ་རིམ་སློབ་མའི་ཚོགས་ཆེན། དེ་བཞིན་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཁག་འདྲ་མིན་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མྱོང་ཡོད།

         ༡༢) འཇམ་དབྱངས་ཕུན་ཚོགས། རང་ལོ་ ༣༨ སྡོད་གནས། རྒྱ་གར་གྲོང་ཁྱེར་མུམ་བྷེ། ལས་གནས། རྩོམ་པ་པོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་བ། དངོས་ཁམས་རིག་པ་བ་བཅས་ཡིན།

འཇམ་དབྱངས་ཕུན་ཚོགས་ནི་བོད་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་དང་གློག་བརྙན་བཟོ་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་པུ་ནེར་ཡོད་པའི་གློག་བརྙན་དང་བརྙན་འཕྲིན་བསྟི་གནས་ཁང་ནས་གློག་བརྙན་འབྲི་རྩོམ་སྐོར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་ཁོང་གིས་སྒྱུ་རྩལ། ལོ་རྒྱུས། ཆབ་སྲིད་བཅས་ཀྱི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བོད་སྐད་ནང་རྒྱང་བསྲིང་བྱེད་པའི་ “འཁྱལ་གཏམ ” ཞེས་པ་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༤ ལོར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རྩོམ་རིག་ལ་དམིགས་ནས་ཝ་ཟུར་ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཀྱང་གསར་དུ་བཙུགས་བྱས་པར་མ་ཟད། བོད་སྙུག་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་བོད་ཀྱི་དཔེ་ཀློག་གི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཀྱང་སྤེལ་ཐུབ་བ་བྱུང་ཡོད།

          ༡༣) སེང་གདོང་སྐྱབས། རང་ལོ་ ༣༣ སྡོད་གནས། བཞུགས་སྒར་རྡ་ས། གསར་འགོད་པ་ཟུར་བ་དང་ཡིག་སྒྱུར་བ།

སེང་གདོང་སྐྱབས་ནི་ལོ་རབས་དགུ་བཅུའི་སྟོད་དུ་ཨ་མདོ་མཚོ་སྔོན་ཁུལ་དུ་སྐྱེས་ཤིང་། བོད་ནང་གི་གོང་ཧོ་རྫོང་མི་རིགས་སློབ་འབྲིང་དུ་དམའ་འབྲིང་རིང་སློབ་སྦྱོང་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་རྗེས་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་སློབ་སྦྱོང་དང་། དེ་རྗེས་ལྡི་ལི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་ཧན་སི་རཇ་མཐོ་སློབ་ཏུ་དབྱིན་ཡིག་རྩོམ་རིག་སློབ་སྦྱོང་བྱས་རྗེས་སུ་པུ་ནེའི་ MIT མཐོ་སློབ་ཏུ་ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པའི་སློབ་སྦྱོང་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ནས་ལོ་བཞིའི་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ནོར་ཝེ་བོད་ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དུ་ལོ་བཞིའི་རིང་གསར་འགོད་པ་དང་ཡིག་སྒྱུར་བའི་ལས་ཀ་བྱས། ད་ལྟ་རང་དབང་གི་ཡིག་སྒྱུར་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས།